YENİ NESİLDE ARTIŞ GÖSTEREN YEME BOZUKLUĞU

Yeme bozukluğu son 50 yılda artış gösteren özellikle ergenlik dönemindeki adölesanlarda diğer yaş gruplarına göre daha çok rastlanılan bir durumdur.  En çok rastlanılan grup ise lise ve üniversite öğrencileridir. Modern çağın etkisiyle ivmesini yükselten yeme bozuklukları zayıflıkla çekiciliğin, incelik kavramının ve estetik kaygıların değişmesi üzerine artış göstermiştir.

Yeme bozukluklarının yaygınlık oranının düşük olması; kişilerin kendilerinde baş gösteren olgularını açığa çıkarmaması ve gizlemesine bağlı gelişmektedir. Kilolu insanların yaşlı göründüğü, inceliğe bağlı çekiciliğin daha zarif ve narin olduğu tarzındaki moda ve anlayış özellikle genç kızları zayıf kalma ve ince olmaya yöneltmiştir. Daha çok batı toplumlarında, beyaz ırkta, kızlarda, ergenlerde ve erişkinlerde yoğun rastlanmaktadır. Kusma ve ya kendini kusturma, laksatif(ishal)/diüretik(yoğun idrara çıkma ) ilaç kullanma ve ya aşırı egzersiz gibi davranışlar sergileyebilmektedirler.

Yeme bozukluğu olgularında %60 ın üzerinde anksiyete bozukluğu görülmektedir. Bunu takiben sosyo fobi ve obsesif kompulsif bozukluk ve kişilik bozukluğu görülmektedir. Kişilik bozukluklarında özellikle çekingen kişilik bozukluğu tanı koymada daha çok yardımcı olmaktadır. Bunlar haricinde kişinin çocukluk dönemindeki aile yapısı, travma sonrası stres, çocukluk çağı cinsel taciz ve istismara da rastlanmaktadır.

ANOREKSİYA NERVOZA (AN)

Anoreksiya nevroza, aşırı düşük kalori ile beslenerek ideal kilosunun çok çok altına düşse bile aynada kendini sürekli kilolu görme durumudur.  Psikiyatrik hastalığa sahip olan kişilerin %25 inin bu hastalıktan dolayı yaşamını yitirdikleri, % 25 inin ise düşük baden ağırlığı ile yaşamlarını devam ettirdikleri ve farklı bir yeme bozukluğu türüne kaydıkları gözlemlenmiştir. Anoreksiya Nervoza’ya erkeklere oranla kadınlarda on kat daha sık rastlanır ve genel yaygınlık oranı %1’dir.

BLUMİA NERVOZA (BN)

Blumia Nervoza, besin tüketimi sonrası pişmanlık üzerine zorla kişinin kendini istifra ettirmesi üzerine gelişen, yedikten kısa bir süre  sonra bu işlevi vücudun refleks olarak algılayıp kendiliğinden istifraya sürükleyen , bir çok besinin vitamin ve mineralinin emilimi gerçekleşmeden mideden boşaltımı ağız yoluyla gerçekleştirildiği için yoğun vitamin ve mineral yoksunluk yaşatan bir diğer psikiyatrik yeme bozukluğu hastalığıdır. Anoreksiya Nervozaya göre kişinin bedeni daha balık etli ve ya normal beden ağırlığına sahip olabilir.

Anoreksiya nervozadan yaşama tutunabilen %25 lik kesim bir süre sonra blumia nevrozaya kayarak yaşamlarını devam ettirmektedir.  Blumia Nervoza ,  Anoreksiya Nervozaya oranla daha çok rastlanan bir yeme bozukluğudur ve genel yaygınlık oranı %2 dir.

ATİPİK YEME BOZUKLUĞU (AYB)

Yukarıdaki iki yeme bozukluğu haricinde kalan, kusma eğilimi olmayan ve yediğini yakabilmek için yoğun spor yapan kişiler bu gruba dahil olmaz. Tıkanırcasına beslenme ve ya pika bu gruba dahil edilebilecek yeme bozukluklarıdır.

YEME BOZUKLUĞUNA BAĞLI GELİŞEN DURUMLAR;

·         Düşük tansiyon,

·         Nabzın azalması,

·         Kalp ritim bozuklukları,

·         Kas kaybı,

·         Laksatif ve diüretik ilaç kullanımına bağlı elektrolit dengesizliği (sodyum-potasyum dengesizliği) nedeniyle ani kalp durmaları,

·         Adet düzensizlikleri, adetin kesilmesi,

·         Kemi erimesi ve kemik dokusunun boşalması,

·         Diş minelerinin erimesi, diş çürükleri,

·         Anemi

·         Bağışıklığın düşmesi

Gibi bir çok önemli sağlık sorununa yol açmaktadır.

NASIL ANLAŞILIR?

Obezite ile birlikte artış göstermeye devam eden ve çağın hastalığı olan yeme bozukluğunun tespiti kişi kendini gizlediğinden zor olsa da;

·         Beslenme sonrası pişmanlık duyuyorsa,

·         Karbonhidrat ve yağ içeren besinleri neredeyse tamamen beslenmesinden çıkarıyorsa,

·         Beslenme sonrası pişmanlığa bağlı enerji harcamak için yoğun spor yapıyorsa,

·         Beslenme sonrası kusma eğilimine giriyor ve ya öğürme, kusma gibi içgüdüsel davranışlar sergiliyorsa,

·         Kısır döngü halinde sürekli kilo alıp veriyorsa,

·         Olması gerekenden çok daha zayıfsa,

·         Menstural döngüsünde düzensizlik ve ya tamamen kesilme söz konusu ise,

·         Çok fazla bedeniyle ilgileniyor ve sürekli bedeninin hoşlanmadığı bölümlerinden kurtulmaya çalışıyorsa,

·         Zayıf olmasına rağmen bulunduğu ağırlık onu mutlu etmiyorsa,

·         Benlik saygısı düşükse

Yeme bozukluğu hastası ve ya bu hastalığa meyili olabilir. Eğer ailenizde ve ya çevrenizde bu tip davranışlar sergileyen kişiler var ise gerekli desteği alabilmesi için bir sağlık kuruluşuna ve ya ekip çalışması gerektiren Psikiyatrist-Psikolog-Diyetisyen desteği alabileceği bir yer ile irtibata geçmesini sağlayabilirsiniz. Psikiyatrist tarafından tanısı konulan rahatsızlık gerekli tedaviye ek olarak Psikolog ve kilo kontrolü için Diyetisyen desteği ile sağlığına kavuşabilmektedir.